SMART Hedef koymak denildiğinde her birimize çağrıştırdığı anlamlar birbirinden oldukça farklıdır. Öncelikle hedef konulmasına ve bunların yazılı olmasına ne gerek var yaklaşımını Brain Tracy’nin şehir efsaneleri olarak tanımladığı şu 3 bakış açısıyla ele alalım.
- Hedeflere ihtiyacım yok, gayet iyi gidiyorum
Haritasız bir yolda gitmekle aynı şey, neye göre iyi gidiyoruz? Aslında olan bitene yanıt veriyoruz sadece. Gerçekten nereye gitmek istediğimizin bir tarifi net mi?
- Yazılı hedeflere ihtiyacım yok, hepsi aklımda
Ortalama bir insanın saatte ortalam 3binden, günde ortalama 50-60 binden fazla düşünce zihninden geçer. Bu durumda hedeflerimiz dümensiz bir gemi gibidir, çelişkilidir, odaklı değildir.
- Hayat öngürülemez, hedefler bir işe yaramaz
Bir uçak için destinasyon bellidir ancak pilot şartlara göre çoğu kez farklı rotalar kullanabilir. Yaklaşık% 99 oranında rota farklılaşabilir ancak uçak aynı oranda hedeflenen alana indirilir. Dolayısyıla, net yazılı hedefler bizi belki zaman zaman farklı rotaları kullanarak da olsa hedefe ulaştırır. Yani rota değişebilir, destinasyon değişmek zorunda değildir.
Hedefler hem bireysel hayatlarımız hem de şirketimizin ve ekibimizin başarısı için pusula görevini yerine getirmektedir. Peki sadece hedef belirlemek yeterli mi? Sağlam bir Hedef belirlemek için hangi özellikleri aramalıyız? Hedefin gerçekleşmesi için çalışan tüm tarafların aynı durumu anlamasını nasıl garanti altına alabiliriz?
Bu konuda gelin doğru ve sağlam hedef olarak özetleyebileceğimiz bir SMART hedef testi yapalım. Tabi öncelikle SMART hedeflerin şu özelliklere sahip olması gerektiğini aktarayım:
- Specific – Net, anlaşılır, detaylandırılmış olmalıdır.
- Measurable – Hedefe ulaştığımızın göstergesi olacak ölçülebilir bir değer taşımalıdır.
- Attainable – Zorlayıcı ve bununla beraber ulaşılabilir olmalıdır.
- Result oriented – Sonuca odaklanmalıdır, faaliyete değil,
- Time frame -Belirli bir zaman aralığında tamamlanmalı ve bitiş tarihi taşımalıdır.
Testimizde basit bir örnek üzerinden ilerleyelim ve diyelim ki hedefinizi şu şekilde tanımladınız “bir ev almak istiyorum”. Bu durumda “bir ev almak istiyorum” hedefini teste tabi tuttuğumuzda SMART bir hedefe dönüştürülebilmesi için yanıtlanması gereken birçok soru ortaya çıkıyor.
- Bu hedef spesifik mi? Nasıl bir ev? Müstakil bir ev mi, apartman dairesi mi? Nerede? Denize mi bakmalı ormana mı? şehir merkezine yakın mı olmalı uzak mı? kaç odalı? gibi detaylar bu hedef tanımında bulunmuyor.
- Ölçülebilir mi? Ne kadarlık bir bütçe ile alınabilir bir evden söz ediyoruz?
- Ulaşılabilir mi? Mevcut finansal koşullarımızı ve yaşam standartlarımızı zorladığımızı da dikkate aldığımızda, bu hedeflediğimiz ev ulaşılabilir duruyor mu?
- Sonuç odaklı mı? Ev alma sonucu için hareket geçmek tüm taraflarca net mi? Yoksa bu bir niyetten ibaret mi?
- Zamana bağlı mı? Bu evi ne zamana kadar almayı hedefliyorum belli mi? 1 yıl mı? 3 ay mı?
Görüldüğü üzere sadece hedef tespit etmek yetmiyor, sonuç almak istiyorsak, aynı zamanda bu hedeflerin SMART hedef testinden geçtiğinden emin olmak da bir o kadar önemli.
Ayrıca hedef belirlerken dikkate alınması gereken birkaç prensipten daha bahsetmek istiyorum.
- Uzun dönemi kapsayan hedefler ekipçe sahiplenilmesi ve yapılabilir olduğunun anlaşılması için 90 günlük hedeflere bölünerek uygulamaya alınır.
- Şirket hedefleri ile paralel, her ekip üyesinin rolü ve görev tanımı dikkate alınarak bireysel hedefler belirlenmelidir.
- Hedefler mutlaka yazılı olmalı ve bir plan ile düzenli takip edilmelidir.
Bitirirken şu meşhur söze atıfta bulunalım “Hedefi olmayan gemiye rüzgâr bile yardım edemez”. Ve tabi artık diyoruz ki “Biz hedefe hedef demeyiz, hedef SMART olmayınca”..
Sevgiyle kalın.
Belma Öztürk Gürsoy
ActionCOACH İşletme Koçu