İşletmelerin gerek kontrollü büyümeleri için gerekse de sağlam bir iş modeli geliştirebilmelerinin arkasında yatan en önemli gerçeklerden biri “Nakit Akışı”. Sağlıklı bir nakit akışı işletmelerin başarısı için ne kadar hayatiyse, zayıf bir nakit akışı da bir o kadar öldürücü olabiliyor.
Düzenli bir nakit akışının sağlanabilmesi için düzenli bir pazarlama faaliyetinin olmasından tutun, ekibin verimlilik esaslı çalışmasına kadar çok sayıda değişkenden bahsedebiliriz. Bu yazıda sağlıklı bir nakit akışını sağlamak ve korumak için bazı hatırlatıcı ip uçlarını sıralamak istiyorum.
1) Nakit Giriş ve Çıkışlarını Kontrol Altında Tutun
İşletmeye nakit girişlerinin ve çıkışlarının izlenmesi ve raporlanması hem nakit akışının hangi alanlara kaydığını (operasyonel, yatırım, finansal faaliyetler) görmenizi hem de nakit akışınızı iyileştirmenizi sağlayacak önemli adımlardan biridir. İşletmeniz karlı olabilir ancak bu durum negatif nakit akışınız olmasını engellemez. Bu nedenle karlılığınızla birlikte nakit akışlarınızı takip etmeniz son derece önemli ve hayatidir.
2) Faturalarınızı Zamanında ve Sistematik Olarak Gönderin
Faturalarınızın zamanında düzenli olarak düzenlenerek gönderilmesini sağlayan bir sistem veya program olması ve her faturanın anlaşılan çerçevede ödenmesinin takip edilmesi gerekir. Proje bazlı bir işimiz varsa da bu durumda zaman yönetimi ve işin öngörülen süre içinde tamamlanarak hak edişinin faturalanması denetlenmesi gereken alanlardır.
3) Müşterilerinize Farklı Ödeme Seçenekleri Sağlayın
Farklı ödeme seçenekleri oluşturmak ve sunmak müşterilerimiz nezdindeki çözüm ortağı olma rolümüze de hizmet edecek olup, aynı zamanda işletmemize nakit girişinin garanti altına alınmasını sağlayıcı olabilir. Farklı seçenekler oluşturmak için harekete geçin. Ödeme adımlarını müşterileriniz için kolaylaştırın.
4) Peşin/Ön Ödemeyi Teşvik Eden Satış Teklifleri Sunun
Müşterilerimize erken ödeme halinde avantajlı indirim sağlayan fiyat teklifleri oluşturun.
5) Operasyonel Giderleri Kontrol Altında Tutun
İşletmenin ağır sabit giderlerle hantal bir yapıya bürünmesine engel olmak üzere operasyonel giderlerinizi verimlilik ve gereklilik özelinde inceleyin ve iyileştirme alanlarını düzenleyin. Örneğin, norm kadronun gözden geçirilmesi, verimli olmayan ve gereksiz zaman harcanan iş adımlarının sistematize edilmesi, tam zamanlı istihdam gerektirmeyecek hizmet konularında dış hizmet alımı alternatifini değerlendirmek gibi.
6) Ürün veya Hizmet Fiyatlarınızı Artırın
Konu fiyat artırmaya geldiğinde birçok işletme sahibinin endişesi müşteri kaybetmek oluyor. Bununla birlikte ödemesini yapmayan, çok geç yapan veya farklı sebeplerle önemli vakit olan müşterilerin bırakılması veya bizi bırakması doğru olan yoldur. Ayrıca fiyat artışı denildiğinde tüm ürün ve hizmetlere aynı oranda artış yapılması yerine fiyat – değer dengesi gözetilerek fiyat artışları yapılması daha yerinde bir yaklaşımdır.
7) Nakit Akış Bütçesi Yapın
Nakit akış bütçesi yapın önerisine gelen en önemli itiraz bu kadar belirsizlikte nasıl nakit akışı öngörüsü geliştirelim oluyor. Bununla birlikte sezonsallık, önceki yıllarda gerçekleşen sonuçlar, ekonomik göstergelerin seyri, sektörel trendler gibi öngörü geliştirirken kullanabileceğimiz verilerimiz mutlaka vardır. Bu durumda mükemmel olmasını beklemeden hangi varsayımlara dayanarak hazırladığımızın kaydını da tutarak Nakit Akış Bütçemizi hazırlayabiliriz. Emin olun hiç olmamasından misliyle daha iyi bir konumda olabilirsiniz. Üstelik zamanla varsayımlarda ve trend analizlerindeki ustalığınız işinizi yönetirken de vizyonunuza katkıda bulunacaktır.
Yazının başlığında 7 yol dedik, o halde bu madde de bonus olsun.
Likiditeye İlişkin Temel Rasyolarınızı İzleyin
Nakit Oranı: Hazır Değerler (Kasa, banka, 90 günden kısa vadeli çekler) + varsa Menkul Kıymetler / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
Cari Oran: Dönen Varlıklar/ Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
Asit Test Oranı: Dönen Varlıklar – (Stoklar + Peşin Ödenmiş Giderler + Diğer Dönen Varlıklar) / Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
Nakit Dönüş Süresi: Bir imalat firması için hammadde ve üretim süresiyle, bir ticaret firması için de mal alımıyla başlayan sürecin ne zaman nakit girişiyle tamamlandığını gösteren hesaplamadır. Stok devir süresi, alacak tahsilat süresi toplamından bunlara ilişkin yapılan borç ödemelerinin süresi düşülerek hesaplanır.
Buraya kadar ilettiğim başlıklar üzerinden geçerek işletmenizin nakit akışıyla ilgili check up yapabilirsiniz. İşletmenizdeki tüm gelişim fırsatlarının analizi ve daha fazlası için benimle iletişime geçebilir, Haziran ayındaki online webinarımıza misafir olmak için kayıt yapabilirsiniz.
Sevgiyle kalın.
Belma Öztürk Gürsoy
ActionCOACH İşletme Koçu